%0 Journal Article
%T بررسی آمیختگی ادب غنایی با حماسی در شاهنامه فردوسی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A شهین رشیدبیگی
%A مهری تلخابی
%A حسین آریان
%A حیدر حسنلو
%D 2025
%\ 1403/10/25
%N 110
%V 18
%P 195-218
%K شاهنامه
%K  فردوسی
%K  ادب حماسی
%K  ادب غنایی
%K  عشق
%K  نوع ادبی
%X زمینه و
هدف: آگاهی
از ویژگیهای خاص هر نوع ادبی به منتقد یا خواننده این پیش‌آگاهی را میدهد که با چه
حوزه ای از ادبیات سر و کار دارد و افق انتظارات او را از اثر مشخص میکند. برخی
داستانهای حماسی را شاید بتوان نوع ادبی فرعی جداگانه ای در نظر گرفت که در مرز دو
قلمرو ادب غنایی و ادب حماسی در نوسان است. فردوسی نیز در شاهنامه با بهره گیری از
عناصر ادب غنایی، مضامین عاشقانه، فلسفی، و عرفانی را به در خدمت حماسه قرار
میدهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی آمیختگی ادب غنایی با حماسی در شاهنامه فردوسی، به
تبیین مصادیق ادب غنایی در این اثر حماسی و چگونگی آن پرداخته است.

روش
مطالعه: این
پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و اطلاعات لازم با
روش کتابخانه ای گردآوری شده است.

یافته ها: داستانهای
غنایی در شاهنامه حاصل پیوند عشق و حماسه است. در واقع در سرودن داستانهای عاشقانۀ
حماسی، قبل از هر چیز به نظم درآوردن روایتهای حماسی مطمح نظر شاعر بوده است و از
دیدگاه سنجشی، مسئلۀ غنا پس از حماسه قرار میگیرد. فردوسی همچنین در نتیجه گیری از
داستانهای حماسی خود به مضامین فلسفی و عرفانی اشاره میکند و شخصیتی چون کیخسرو در
این اثر ابعاد عرفانی برجسته ای دارد. در
واقع حرکت
شعر فارسی از حماسی به روایی و سرانجام غنایی، نشان حرکت ذوق و روحیۀ قوم ایرانی
از افسانه و اسطوره به وصف واقعیت احساس و عاطفۀ درونی و اجتماعی است.

نتیجه گیری: با آشکار کردن
جلوه های غنایی در شاهنامه، این نکته روشن میگردد که این اثر تنها حماسی صرف
نبوده، بلکه فردوسی با تلفیق جلوه های حماسی و غنایی سعی در آفرینش اثری به وسعت
نیازهای بشری در هر زمان و مکانی داشته است. تلفیق
حماسه و غنا در شاهنامه هم به نمایش قدرت و شجاعت پهلوانان میپردازد و هم به جنبه های
درمانی و تسکین‌دهندۀ فرهنگی و اجتماعی که پس از جنگ لازم و ضروری است. این
ویژگیها شاهنامه را به اثری چندبعدی تبدیل کرده که در آن جنبه های مختلف انسانی و
فرهنگی بخوبی ترکیب شده اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1829