%0 Journal Article
%T بررسی ذهن و زبان در غزل مولانا عبدالله روانبد (مشهور به سعدی بلوچستان)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A مجیب‌الرحمن دهانی
%A عباس نیکبخت
%D 2025
%\ 1403/12/01
%N 111
%V 18
%P 193-223
%K ذهن
%K  زبان
%K  غزل
%K  عبدالله روانبد.ویژگیهای سبکی
%X زمینه و هدف: شعر، آمیخته ای از ذهن و معنا و صورخیال است.شاعر مبانی فکریش با
تخیل می آمیزد و آن را بر زبان ساری و در قالب شعر بیان نمود میدهد.ارتباط و پیوند
بین زبان و اندیشه، غیرقابل گسست است. زبان شاعر متأثر از اندیشه و دیدگاه اوست؛
هرچه اندیشه های او ساده و بی پیرایه باشند، زبان او نیز صریح و به دور از تعابیر
و مفاهیم مصنوع و متکلف خواهد بود. مولانا عبدالله روانبد متخلص به «روانبد» و
مشهور به «مولوی روانبد،سعدی بلوچستان» شاعر معروف و شهیر بلوچ است که فارسیگویی
او نیز درخور توجه است. ظرافت شعرش، زیبایی بیانش،طبع بلند و لطیفش و اشعار
نفیس،نغز و دلکشش همواره مورد ستایش و توجه صاحبنظران ادب فارسی و بلوچی بوده است.

روشها: روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی بر مبنای مطالعات
کتابخانه ای و شیوه اسنادی و فیش‌برداری از غزلیات مولانا روانبد میباشد

یافته: غزلهای مردّف روانبد دارای موسیقی غنیتری است و نقایص قافیه را
جبران کرده است. همچنین از نظر ادبی وی تشبیه و استعاره های بسیاری استفاده کرده
است که ویژگیهای سبک عراقی را در شعرش تقویت میکند. عنصر تکرار کلمه و ایجاد تناسب
میان کلمات نیز جایگاه مهمی در غزل وی دارد. از نظر فکری، وی بیشتر اشعار عاشقانه
سروده و به وصف معشوق، غم هجران و فراق و گله از یار پرداخته و مضامین دیگر وی
شامل نعت خدا و پیامبر، مضامین قلندری و به ندرت عارفانه است. نکته مهم اشعار وی
تاثیر پذیری از شعر حافظ و سعدی است به گونه ای که در ادبیات و جامعه محلی بلوچستان
به سعدی بلوچستان مشهور است.

نتیجه گیری:در این پژوهش با هدف شناخت سبک ادبی و انواع موسیقی غزل عبدالله
روانبد، به بررسی اشعار وی پرداخته و با ذکر نمونه‎هایی از انواع اوزان کاربردی و
ردیف و قافیه و آرایه های لفظی و معنوی و مبانی فکری وی به این نتیجه
رسیدیم که روانبد تنوعی در انتخاب اوزان نداشته و تنها از سه بحر مختلف الارکان و
سه بحر متفق الارکان استفاده کرده و حدود بیست وزن از این بحور را برای سرودن
غزلها به کار برده است که بیشترین بسامد ازان بحر مجتث مثمن مخبون محذوف و مضارع
مثمن اخرب مکفوف محذوف است که از آنها برای بیان غم و اندوه فراق و گلایه از یار
استفاده کرده است و سایر بحور بسامد کمتری دارند. از نظر کاربرد ردیف بسامد ردیف
فعلی در غزل وی بیشتر است و نیمی از ردیفها را تشکیل میدهد ولی قوافی شعر وی ویژگی
خاصی ندارد و در مواردی که قافیه با کلماتی از بیت هماوایی دارد موسیقی گوشنوازتر
است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1844