%0 Journal Article
%T سبک‌شناسی لایه ایدئولوژیکِ اشعار اقبال لاهوری در ماهنامه طلوع اسلام
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Yousef Heydarnejad
%A Khadija Alemi
%A Noureddin Nemati
%D 2025
%\ 2025/01/28
%N 111
%V 18
%P 69-88
%K Stylistics
%K  Ideological of Layer
%K  lexical of Layer
%K  Iqbal Lahori
%K  Tolu-e-Islam Monthly
%X زمینه و هدف: مسلمانان شبه قاره هند در قرن بیستم میلادی از شیوه های متعددی برای
تثبیت هویت اسلامی و تشکیل پاکستان بهره بردند. یکی از این روشها بازتاب عقیده و
فرهنگ اسلامی در ماهنامه های متعدد از جمله ماهنامه طلوع اسلام بود. این ماهنامه
در سال 1935م بنابر اشاره اقبال لاهوری تأسیس شد. اشعار بازتاب یافته او در
ماهنامه طلوع اسلام در سطح واژگان، روایتگر گونه ای ایدئولوژی و اندیشه سیاسی بود
که زمینه ساز جدایی پاکستان از هند گردید. از این رو این سوال مطرح است که لایه
ایدئولوژیک اشعار اقبال لاهوری چه کارکردهایی در ماهنامه طلوع اسلام داشته است؟

روش مطالعه: مقاله با استفاده از چارچوب نظری سبک‌شناسی لایه ای نگارش یافته
است. سبک‌شناسی لایه ای، روشی است که اشعار و متون را در پنج لایه آوایی، واژگان،
نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک مورد تحلیل قرار می‌دهد. 

یافته ها: به نظر میرسد فلسفه موسوم به «خودی» متعلق به اقبال لاهوری، بیشترین
بسامد را در اشعار موجود در ماهنامه طلوع اسلام داشته است. فلسفه «خودی» دارای سه
مؤلفه ی اساسی است. مؤلفه اول دوگانه «خودی – بی‌خودی» است. خودی بیانگر هویت فردی و بی‌خودی نشانگر هویت اجتماعی
است. مؤلفه دوم با عنوان «مفهوم امام»، نشانگر مقوله بندی سیاسی جامعه مسلمان در
قالب نظریه مرکز ملت و در حقیقت زمینه ساز تشکیل پاکستان شد. مؤلفه سوم «دیگری»
است که در قالب تمدنی معنا یافته و مواجهه اسلام و غرب را صورتبندی نموده است. 

نتیجه گیری: فعالان ماهنامه طلوع اسلام با استفاده از رمزگان ایدئولوژیک موجود در
لایه واژگانِ اشعار اقبال لاهوری و شاگردان وی (از جمله اسد ملتانی) به بسط و
مقوله بندی فلسفه «خودی» در راستای تثبیت هویت اجتماعی مسلمانان شبه قاره هند و
زمینه چینی برای جدایی و تشکیل پاکستان دست زدند. در این راستا سه کارکرد
ایدئولوژیک «هویت‌سازی، غیریت‌سازی و آگاهی‌بخشی دینی» در لایه واژگان اشعار اقبال
لاهوری در ماهنامه طلوع اسلام قابل مشاهده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1838