%0 Journal Article
%T تحلیل رمان «سمفونی مردگان» بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Mehrnoosh Mansoori Maimandi
%D 2025
%\ 2025/03/08
%N 112
%V 18
%P 143-165
%K Abbas Maroufi
%K  Symphony of the Dead
%K  Critical Discourse
%K  Fairclough
%X زمینه و هدف: پس از استقلال زبان از علوم دیگر چون ادبیات، ‌و شکلگیری علمی جدید
با نام زبانشناسی، تحلیل صورتهای مختلف کاربرد زبان در حیطه های گوناگون علوم
انسانی نیز اهمیت ویژه ای به خود گرفت. از سوی دیگر مکتب مارکسیسم که منادی ساختن
جامعه ای برابر بود بر افکار اکثر اندیشمندان علوم انسانی در قرن بیستم سایه
انداخت. ترکیب زبانشناسی و مارکسیسم، ‌زبانشناسی انتقادی را به وجود آورد که در
ساحتی فراختر، تحلیل گفتمان انتقادی نامیده میشود و از رابطه متقابل زبان، سلطه،‌
ایدئولوژی و جامعه سخن میگوید. فرکلاف با ابداع این روش تحلیل گفتمان تلاش کرد
هرچه دقیقتر نسبت میان اضلاع این مربع را تبیین نماید. پژوهش حاضر تلاش دارد با
هدف تبیین مناسبات میان این اضلاع چهارگانه به این پرسش پاسخ دهد که در رمان
سمفونی مردگان هر یک از این اضلاع چه نسبتی با دیگری دارند و چگونه ترکیب این نسبت‌ها
روایت را به پیش میبرد. 

روش مطالعه: این تحقیق بر اساس روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و داده های آن بر
پایه مطالعات کتابخانه ای فراهم شده است.

یافته ها: در رمان «سمفونی مردگان» گفتمان‌هایی به عنوان کلان روایت و
گفتمانهایی به عنوان خرده روایت یا اقلیت حضور دارند که همگی بر هم تأثیرگذار و از
هم تأثیرپذیرند. زبان به عنوان ابزار تعبیر ایدئولوژی و ارتباط گفتمانها میتواند
به شکل مختلف، نوع روابط میان آن‌ها را شکل دهد.

نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که زبان میتواند به عنوان محور
اصلی هم بازتاب‌دهندۀ سلطه، هم ایدئولوژی و هم گفتمانهای متعدد جامعه باشد و به
عنوان مَفصلی این سه ضلع را به هم ارتباط دهد. همچنین در این رمان نویسنده توانسته
است با بکارگیری ابزارهای زبانی همچون انتخاب واژگان و نامهای مناسب، استفاده بجا
از تشبیه و کنایه،‌ کاربرد متناسب وجهیت و وجه افعال، سلطه گری را در داستان
انعکاس داده، و همین مسأله را به عنوان ایدئولوژی مورد نقد تعریف کرده و گفتمان
منتقدِ آن را هم از دل همان جامعه بیرون کشیده و روابط میان آنها را در بستر جامعه
تبیین نماید.
%U https://bahareadab.com/article_id/1857